سازگاری با کم آبی خراسان رضوی پایگاه جامع اینترنتی سازگاری با کم آبی استان خراسان رضوی
مطالب مرتبط
جمعی از دانشجویان گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد در مقاطع کارشناسی تا دکتری با حضور برخی از اساتید این گروه از سازه مهندسی قنات قصبه گناباد بازدید کردند.
در این برنامه یک روزه که به همت انجمن علمی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد تدارک دیده شده بود، با حضور کارشناس اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان گناباد، از بخش تره کار، خشکه کار، میله چاه و مظهر قنات قصبه واقع در محدوده شمالی شهرستان گناباد بازدید صورت گرفت.
گفتنی است قنات قصبه گناباد با قدمتی بالغ بر 2500 سال یکی از کهن ترین قنات های جهان است که عمق مادرچاه آن در دامنه ارتفاعات سیاه کوه بالغ بر 300 متر برآورد شده و عمیق ترین قنات جهان به شمار می آید که به ثبت ملی رسیده است. همچنین آبدهی این قنات از طریق بالغ بر 33 کیلومتر تونل های زیرزمینی تامین می شود که در نوع خود بی نظیر است.
اهمیت این قنات علاوه بر سازه مهندسی و شگفت انگیز آن که بیانگر دانش و خرد ایرانیان باستان بوده است، به نظام های بهره برداری و تقسیم آب سنتی که حول این قنات شکل گرفته نیز مربوط می شود.
کارشناسان علوم آب، قنات را نماد سازگاری با کم آبی می دانند چرا که مکانیسم این سازه آبی به گونه ای طراحی می شود که در آن امکان اضافه برداشت از آب های زیرزمینی وجود نداشته در عین حال در فصول خشک و کم آب نیز همواره جریان آب پایدار و برقرار است. از اینرو قنات ها در اقلیم خشک خراسان، از دیرباز عامل توسعه و آبادانی سکونت گاه ها به شمار می آیند.
امروزه اضافه برداشت از چاه های مجاز و حفر چاه های غیرمجاز تعادل در آب های زیرزمینی را بر هم زده و همچنین موجب کاهش آبدهی یا خشک شدن قنوات و چشمه ها شده است. فرهنگ بومی غنی و حرمت آب در آداب و رسوم کهن مردم خراسان به ویژه اهالی گناباد و ضرورت حفاظت از این قنات در حفظ پایداری و آبادانی توسعه در این شهرستان موجب شده، حفر چاه های غیرمجاز و اضافه برداشت از چاه های مجاز در محدوده این قنات به کمترین میزان برسد.
